maandag 6 januari 2014

Afrekencultuur leidt niet tot 'geweldig onderwijs'



Veel kinderen op basisscholen vallen nu al buiten de boot. Dat kan nog erger worden, waarschuwt Tineke Bruin namens een actiegroep van schooldirecteuren.
Al een aantal jaren maakt toetsing een enorme opmars. Toetsen, vooral Cito-toetsen, bepalen tegenwoordig het onderwijs. In het basisonderwijs is de Cito-eindtoets ijkpunt geworden voor de inspectie. Dit is ons inziens onterecht en onrechtvaardig. Scholen die te laag op de eindtoetsen scoren, worden afgerekend door de inspectie en vervolgens door de media en de rest van Nederland. De invloed op de resultaten is voor veel scholen echter gering. Bovendien leidt deze afrekencultuur tot ongewenste effecten.

De Citotoets beoordeelt uitsluitend cognitieve vaardigheden. De politiek en inspectie focussen vooral op taal en rekenen. Creativiteit, technisch inzicht en sportief talent ontbraken altijd al in de Citotoets. In het onderwijs zou echter ieder talent moeten tellen. Diversiteit van talenten is in onze samenleving immers hard nodig. De Onderwijsraad kritiseerde onlangs in zijn rapport 'Een smalle kijk op onderwijskwaliteit' de eenzijdige focus op taal en rekenen: "De nadruk op cognitieve prestaties dreigt ten koste te gaan van leerlingen en studenten die niet goed scoren op basisvaardigheden. Meer aandacht voor de brede doelstelling van onderwijs kan voorkomen dat jongeren zich ondergewaardeerd (...) voelen".

Talenten ontplooien
Als we voor onze kinderen het beste willen, wordt het hoog tijd dat het onderwijs terugkeert tot de waardevolle functie die het van oudsher had: de talenten van kinderen ontplooien op pedagogisch en didactisch verantwoorde wijze. Dit vereist hoogopgeleide, bevlogen directeuren en hoogopgeleide, bevlogen leerkrachten en niet te grote groepen. Het onderwijsveld moet zich richten op lesgeven met behulp van de beste onderwijsmiddelen. Goede kwaliteit levert goed rendement op. Noodzakelijk zijn daarbij een uitstekend zorgpakket, een goed schoolklimaat, leerkrachten die een sterk klassenmanagement laten zien en een uitdrukkelijk streven om kinderen volledig tot hun recht te laten komen. Uiteraard kunnen de taal-, reken- en leesopbrengsten een school scherp houden en aanzetten tot acties. Scholen moeten daarbij de kans krijgen zich te onderscheiden en innovatief te zijn.

Door de verstikkende onderwijscultuur vallen veel kinderen buiten de boot. De gevolgen worden nog zorgwekkender als het 'passend onderwijs' zijn intrede doet. Het kan dat scholen liever geen kinderen zien die niet voor betere opbrengsten zorgen en veel zorg behoeven.

Excellentie
Het Nationaal Onderwijsakkoord stelt dat onderwijs moet bijdragen aan diversiteit en verdraagzaamheid en opleiden 'tot kwalitatief hoogwaardige beroepsbeoefenaars en (...) verantwoordelijke leden van onze samenleving'. Pier Bergsma, oud-schooldirecteur, pleitte onlangs in Trouw voor verdraagzaamheid jegens basisschoolkinderen die niet tot de 'excellentie' kunnen horen: "Laat kinderen en scholen met rust en reken ze niet af op 'opbrengsten'". We pleiten dan ook voor afschaffing van deze allesbepalende Cito-eindtoets.

Minister Bussemaker heeft gezegd dat het onderwijs de vrijheid krijgt zelf dingen goed te regelen met minder regels, minder toezicht en het zelf dragen van verantwoordelijkheid. Waar wachten we dan nog op?

De actiegroep 'Op weg naar geweldig onderwijs' bestaat uit gz-psycholoog Riet Brok en de schooldirecteuren Tineke Bruin, Luuk van der Heijden,  Diederik Schakelaar, Thérèse Schoonen, Monique ter Steege, Mirthe Top, Gerrit Vierboom en Ria Vrolijk
Bron: http://www.trouw.nl/tr/nl/4556/Onderwijs/article/detail/3572493/2014/01/06/Afrekencultuur-leidt-niet-tot-geweldig-onderwijs.dhtml